Onderzoek aan de Academie voor Theater en Dans, we weten dat het gebeurt, maar wat houdt het precies in? Dit is deel 15 van een serie interviews; een kijkje in de keuken. Een gesprek met Dorothy Blokland, theatermaker en creatief producent, over haar project The Power of Water waarvan het ATD Lectoraat partner is.

Deel 15: De kracht van water

Dorothy Blokland: Corona was een hele goede reset. Na acht jaar rennen en gaan om mijn eigen theater te maken, stond ik in een klap stil. Ik had tijd om adem te halen. Om me heen te kijken. Een stap achteruit te zetten. Ik besloot de master DAS Creative Producing te doen.

Ik zie mezelf nu als artistiek creatief producent.

Wat houdt dat in?

Ik signaleer mogelijkheden om een artistiek project op te zetten.  Vervolgens ga ik als fondsenwerver aan de slag om financiële middelen mogelijk te maken, daarna stap ik als theatermaker in het project. Ik werk collectief met een team van jonge creatievelingen, waarbij ik geen onderscheid maak tussen degenen die een kunstopleiding gevolgd hebben en autodidacten. Er zit altijd een element van peer to peer learning in verwerkt. Ik laat me hiervoor inspireren door het Each One Teach One principe.

In juli 2023 studeerde ik af met Radical Stories, een ‘huis’ van en voor verhalen. Radical Stories verzamelt verhalen uit diaspora-landen. Door het uitwisselen van verhalen willen we perspectieven verbreden en een ecosysteem van verbondenheid creëren. Mijn eerste grote project is The Power of Water. Daarvoor werk ik samen met verschillende partners in Suriname en Nederland.

Kun je vertellen hoe The Power of Water is ontstaan?

Als maker van kleur heb ik mezelf nooit eerder de luxe en de tijd gegund om me te richten op het klimaatprobleem. Raciale onrechtvaardigheid, institutioneel racisme en de positie van zwarte vrouwen vormen de kern van mijn werk. Op DAS Graduate School kwam ik in aanraking met het onderzoeksproject Climate Imaginaries at Sea, waarin klimaatverandering en de stijging van de zeespiegel centraal staan. Ik stuitte op de uitspraak: ‘Environmental racism is the new Jim Crow’ (The Atlantic, 2017). Ik begon me steeds meer zorgen te maken over Suriname, mijn geboorteland. De stijgende zeespiegel vormt daar een enorme bedreiging, naast de verontreiniging met cyanide door illegale goudwinning, en de gigantische hoeveelheid afval die direct in de natuur belandt.

Via DAS Graduate School maakte ik kennis met Villa Zapakara, het enige museum voor kinderen in Suriname. Het is tegelijkertijd een educatief centrum op het gebied van kunst en cultuur. Ik liep mee met een van hun projecten, waarin kinderen de gevolgen van klimaatverandering in hun eigen omgeving fotograferen. In het district Coronie zagen we hoe de zee al vele meters heeft weggeslagen. Om de oorspronkelijke kustlijn te herstellen, worden er nu, op initiatief van professor Naipal, hydroloog aan de Anton de Kom Universiteit van Paramaribo, duizenden jonge mangroveboompjes langs de kust geplant. Doordat de wortels als kleine paaltjes boven de grond uitsteken bezinkt de klei. In drie jaar tijd is de grond al bijna anderhalve meter hoger geworden. Tot verbazing van buurtbewoners werkt dit dus echt.

Daar, in Coronie, zag ik letterlijk de kracht van water. Tegelijkertijd realiseerde ik me dat ik op het vlak van klimaatverandering en bewustwording veel meer kan doen. Daar is het vuur in mij aangegaan. In The Power of Water werk ik zowel met kinderen uit Suriname als uit Nederland. Het project bestaat uit drie delen, In het eerste deel doe ik een klein filosofisch onderzoek met kinderen uit Amsterdam-Noord en Zuid-Oost.

Heb je ervaring met die leeftijd?

Ja, ik heb de afgelopen jaren op heel veelbasisscholen in de Bijlmer dramales gegeven. Het leuke van filosoferen met kinderen is dat ze nog zo vrij buiten de kaders kunnen denken. Dat maakt dat hun ideeën je echt kunnen verrassen. In Suriname waren de kinderen die mangrovebomen aan het fotograferen. Ik riep enthousiast uit hoe geweldig het is dat de natuur zelf een oplossing biedt voor een milieuprobleem. Daarop zei een van de kinderen: ‘Maar dat is toch normaal, juffrouw’. 

In het eerste deel van The Power of Water ga ik terug naar het verleden. Met de Amsterdamse kinderen onderzoek ik wat het verband is tussen de gevolgen van de trans-Atlantische handel en de hedendaagse klimaatproblemen die zichtbaar zijn in de betrokken landen.

In het tweede deel richten we ons op het heden. Met de Surinaamse kinderen kijk ik naar het effect van klimaatsverandering op hun directe omgeving. Dit wordt de basis van hun verhalen en de inhoud van een voorstelling die we samen maken. Daarmee keer ik terug naar Nederland voor het derde deel: de toekomst in. Het zijn de kinderen die uiteindelijk  met de erfenis van de klimaatcrisis verder moeten. Het is belangrijk dat ook de ouders betrokken worden in dit project, zo werkt The Power of Water ook intergenerationeel.

Wat hoop je het meest van dit project?

Mijn grootste wens is dat er een echte, fysieke uitwisseling ontstaat tussen de kinderen uit Suriname en Nederland. En dat de verhalen die vanuit dit hele experiment ontstaan niet alleen impact maken op de kinderen maar ook op hun ouders en iedereen die ermee in aanraking komt. Uiteindelijk  organiseer ik een storytellingfestival waarin alle verhalen kunnen floreren. Het mooiste zou zijn als The Power of Water alle kinderen die meedoen - en iedereen die erbij betrokken is-  voor de rest van hun leven met elkaar verbindt.

Tekst en interview: Hester van Hasselt
 

De complete serie interviews Artistiek onderzoek - Wat houdt dat in? kun je hier lezen