Eigentijds ontwerp vanuit historisch perspectief
Peter de Kimpe, artistiek leider Scenografie
Een volledig beeld vormen
'Studenten Scenografie hebben het Triadisch ballet van Oskar Schlemmer uit 1922 als aanleiding genomen voor een historisch project. Voor Schlemmer waren de dansers in eerste instantie bewegende vormen die zich verhouden tot ruimte, kostuum en licht. Zijn Triadisch ballet is niet de meest menselijke dansvoorstelling die je je kunt voorstellen, maar voor ons was het wel een uitstekend vertrekpunt, omdat Schlemmer alle aspecten van het ontwerpvak meeneemt: geluid, kleur en licht, kostuums en theatrale ruimte spelen een belangrijke rol.
We starten zo’n project theoretisch, om een zo volledig mogelijk beeld te kunnen vormen. Wie was Schlemmer? Hoe werd er in zijn tijd over dans gedacht? En hoe was de context van de beeldende kunst? We benaderen het werk vanuit allerlei invalshoeken: dramaturgisch, cultuurhistorisch en vormgevingtechnisch. Studenten graven zich in eerste instantie totaal in de historie in, om vervolgens de ontwerpopgave heel vrij op te kunnen vatten. Ze leren samenwerken, de meerwaarde daarvan ontdekken, en met hun ontwerp staan ze uiteindelijk weer met twee benen in deze tijd.'
Liesje Knobel, student Scenografie
Beginnen vanuit het ontwerp
'Het Schlemmer-project was voor mij een heel bijzondere ervaring. We werkten in een groep van zeven studenten, met wie we in teamverband decor, licht, muziek én kostuums hebben ontworpen. Het was heel speciaal om te ervaren hoe je gezamenlijk tot een veel beter ontwerp komt dan wat je zelf in je eentje kunt bedenken. Je moet alleen wel de tijd nemen om met elkaar te gaan zitten, om het met elkaar oneens te mogen zijn en daarover door te praten; dan kom je tot heel mooie dingen.
We begonnen vanuit het ontwerp en het is uiteindelijk een hele voorstelling geworden. Zelfs de muziek is door ons gekozen: we vonden bijvoorbeeld het bijna menselijke geluid van een cello gecombineerd met de machinale stem van een beatboxer heel goed passen bij Schlemmers machinemensen.'
'Ik denk dat het in deze tijd steeds belangrijker wordt om verhalen te visualiseren. We worden omringd door beelden; ik denk dat mensen beelden veel beter begrijpen dan vroeger én dat ze dingen beter begrijpen dankzij beelden. Men verlangt daarom ook meer van het beeld: er moet continu iets nieuws gebeuren, en daar kunnen wij als scenograaf zeker iets aan toevoegen. Uiteindelijk gaat het erom dat je een extra dimensie toevoegt aan theater. Beeld, geluid, ruimte: als scenograaf kun je de toeschouwer het stuk als het ware laten voelen. Het ontwerp moet de tekst en het verhaal ontstijgen; ik wil als scenograaf niet enkel herhalen wat al in de tekst zit.
Het mooie binnen de Theaterschool is dat je kunt samenwerken met studenten van allerlei disciplines: de studenten Moderne theaterdans, Productie podiumkunsten en Techniek en theater met wie we dit project hebben gedaan hadden allemaal een eigen expertise en eigen kijk op het stuk, en dat helpt je enorm vooruit. Daarnaast heb je als student ook nog een technische dienst en een kostuum- en decoratelier tot je beschikking. Al in het tweede studiejaar maak je dus een hele professionele voorstelling; we zijn zelfs uitgenodigd om volgend jaar met dit stuk deel te nemen aan de Praagse Quadriennale voor theaterontwerpers.'