Suzanne Schaaf

Waan van de dag

Waan van de dag is een afstudeervoorstelling van Suzanne Schaaf (Theaterdocent) die in mei 2019  speelde in een psychiatrische instelling in Amsterdam.

‘Ik wil verbinding leggen tussen mensen in de maatschappij die normaal geen contact hebben’

Psychosegevoeligheid
‘Voor mijn afstudeervoorstelling Waan van de dag maakte ik theater bij een psychiatrische instelling in Amsterdam, samen met behandelaren en cliënten met psychosegevoeligheid. Mijn startvraag was: hoe beleven mensen realiteit? Hoe verschilt dat? Door te werken met experts op het gebied van realiteit – zowel cliënten als behandelaren – wilde ik een beter begrip van “mijn” realiteit krijgen. In mijn gezin heb ik direct kunnen ervaren hoe het is als iemand psychotisch wordt.’

Koffieschoteltjes
‘De voorstelling was een wandeling van buiten naar binnen. Op de route luisterde je in kubussen naar verhalen van mensen met een psychosegevoeligheid. De een reflecteerde op wat een psychose is, de ander nam je via muziek in zijn wereld mee. Ook luisterde je een gesprek met een behandelaar over kunstenaarschap en psychiatrie. De helft van het publiek bestond uit mensen uit de instelling, de andere helft uit theaterpubliek. Iedereen eindigde aan tafel in de instelling, waar je samen koffiedronk en een vraag op een koffieschoteltje beantwoordde. De kopjes en schoteltjes met antwoorden heb ik aan de instelling gegeven om te gebruiken.’

Verstild
‘Ik wilde met mijn voorstelling graag een verbinding leggen tussen mensen in de maatschappij die normaal geen of nauwelijks contact met elkaar hebben. Dat is bij deze voorstelling goed gelukt. “Een ontmoeting tussen twee werelden”, zei iemand. De cliënten in het publiek reageerden uiteenlopend. Een vertelde dat hij het bijzonder vond om het verhaal van een andere cliënt te horen. Een ander was kritisch op de kubussen waar ze in moest staan: “Ik voelde me beklemd en angstig, geen handige keuze’. Zulke kritiek is voor mij waardevol, het scherpt mijn blik en zet aan tot gesprek over de beleving van een ander.’

Zonder conclusie
‘Er zijn veel persoonlijke en tegelijkertijd maatschappelijke dingen die ik niet begrijp, maar die me wel raken. Als theaterdocent wil ik daar graag onderzoek naar doen. Ik zoek daarin naar verbinding met anderen. Met de experts die er al een beter begrip van hebben. En met een publiek dat ook meedoet aan de zoektocht. Ik wil ervaringen maken zonder conclusie. Vragen stellen. Zo word ik gedoceerd en doceer ik, terwijl we samen creëren.’