DRIE ZUSSEN

Drie Zussen is een afstudeervoorstelling vanLara van Hoof (regie) en Eva Banning (productie) die in november 2019 speelde in de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam.

Tjechovs Drie Zussen in een nieuwe jas

Hoe de angst ons verlamt

De klassieker Drie Zusters van Tjechov werd voor het eerst in 1901 opgevoerd, een stuk van meer dan 100 pagina’s. Regisseur Lara van Hoof en productieleider Eva Banning ensceneerden een radicaal gestripte versie. ‘Het conflict is tot de essentie teruggebracht: drie mensen willen iets, maar durven niet.’

Wat is de kern van het verhaal dat jij uit Drie Zussen hebt gehaald?
Regisseur Lara: ‘De drie zussenzijn al hun hele leven samen. Ze willen naar Moskou, maar ze gaan niet. Ze hebben een patroon ontwikkeld waarin ze constant in competitie met elkaar zijn. Zo houden ze elkaar klein en in stilstand. Alle drie hebben ze een verlangen om dat patroon los te laten, maar niemand durft de eerste stap in het onbekende te zetten. Op een dag komt er een man langs. Een mogelijkheid voor de zussen om in beweging te komen. Maar in plaats daarvan kruipen ze nog meer in hun schulp.’

Waarin wijkt jullie voorstelling af van Tjechovs stuk?
Lara: ‘Drie Zusters van Tsjechov is een enorm stuk van 100 pagina's, waarin ellenlang wordt geluld. Ik wilde een beeldende, fysieke vertaling van het stuk maken. In mijn enscenering zit één zin uit het oorspronkelijke stuk en een zelfgeschreven dada-achtige monoloog over Russische literatuur en cultuur van de man die bij de zussen langskomt. Het conflict in het stuk heb ik tot zijn essentie gebracht: drie mensen willen iets, maar durven niet. De tragiek daarvan. Over die toestand heb ik het voornamelijk laten gaan. Een ander belangrijke verandering is, dat ik – vanuit mijn eigen ervaring als middelste van drie zussen – heb ingezoomd op de onderlinge verhouding van de zussen. Meer dan in het stuk van Tsjechov, houden de zussen in mijn enscenering elkaar in stilstand.’

Productieleider Eva: ‘Het is dus een radicale bewerking van de klassieke tekst. De zussen zijn op elkaar aangewezen en hebben een onveranderlijke rolverdeling, waar ze niet gemakkelijk van loskomen. Je ziet veel ongemakkelijke situaties. Ongemak in de omgang onderling bij de zussen. Ongemak in het lichaam.’

Wat is het belangrijkste thema van jullie voorstelling?
Lara: ‘Twijfel. De angst om iets wat je kent los te laten – en daardoor niet tot handelen komen.’
Eva: ‘Terwijl je wél verlangt naar een grootser leven, verlangt om iemand te zijn los van de rol die je hebt. Het stuk maakt die constante strijd voelbaar: tussen het verlangen naar iets nieuws, naar een groots en meeslepend leven, en de angst om de veilige situatie te doorbreken, de rol binnen de familie los te laten.’

Herkennen jullie die strijd zelf ook?
Lara: ‘Ja, ik heb een groot zwak voor mensen of personages die zichzelf op een rem zetten, omdat ik mezelf daarin herken. Het fascineert me enorm hoe eng het voor ons is om zekerheden los te laten, omdat we zo graag willen weten waar we aan toe zijn. Terwijl een stap in een onbekende richting juist ook voor bevrijding kan zorgen. De lijn tussen wel of niet tot manifestatie komen, zie je vaak in mijn werk terug.’

Eva: ‘Ja, ik heb soms het gevoel dat de oneindige keuzemogelijkheden die wij hebben verlammend werken. Als alles mogelijk lijkt, wat betekent een keuze dan?’

Is dit stuk typerend voor jou als regisseur?
Lara: ‘Ik ben inderdaad geïnteresseerd in een toestand, eerder dan in een plot met een dramatische ontwikkeling. Ik zou mijn voorstellingen ook wel landschappen kunnen noemen. Ik zoom secuur in op menselijk gedrag; dat ga ik fysiek onderzoeken op de vloer. Daarin zoek ik naar een stilering in alledaags gedrag. De figuren in mijn voorstellingen hebben een overbewustzijn over hun eigen gedrag en dat van anderen. Om die reden neem ik het feit dat er een publiek naar ze kijkt altijd mee in het maken. Ik heb een grote liefde voor het absurde. Humor is voor mij een belangrijke motor om te maken. Het liefst werk ik met mimeacteurs.’

Wat gaf jou de grootste kick als productieleider?
Eva: ‘Binnen het creatief proces hebben we veel gezocht naar de juiste vorm. Toen alles op z'n plek viel, hebben we echt iets moois neergezet.’

Tot slot: hoe was de samenwerking in het creative team?
Eva: ‘Héél goed!’
Lara: ‘Als twee zusters.’

Lara van Hoof (29)
Samen maken, samenkomen
‘Ik wil na mijn afstuderen graag een huis opzetten, het liefst in de natuur buiten de stad, met mijn man Gerrit. Een plek waar een vertrouwde groep mensen samen voorstellingen maakt en waar we ook samenkomen om te koken en eten. Ik heb ook een grote interesse in andere disciplines zoals beeldende kunst en muziek. Ik zou graag avonden willen programmeren waar kunstenaars hun werk kunnen tonen: concerten, exposities, lezingen, performances. En het liefst worden er ook fysieke lessen en meditatiecursussen gegeven.’

Eva Banning (24)
Kunst voor iedereen
‘Mijn toekomstdroom is dat kunst een écht verbindende rol speelt in de samenleving. Mijn visie – dat kunst er voor iedereen is – zou ik graag terugzien in de kunstensector. Door bijvoorbeeld te schrappen in het enorme aanbod kunnen we misschien meer langdurige, en daardoor verbindende, projecten aangaan. Het lijkt me ook heel mooi als ieder stadsdeel een ‘wijkschouwburg’ krijgt. Verder schrijf ik graag en hoop ik van schrijven over kunst mijn beroep te maken.’

uit: CONNECT 2020, tekst Petra Boers

Year

2020

Cast

Een afstudeervoorstelling van:
Lara van Hoof (Regie Opleiding) en Eva Banning (Opleiding Productie Podiumkunsten)

Scenografie: Scott Robin Jun
Dramaturgie: Anke Vromen
Lichtontwerp: Varja Klosse
Lichtassistentie: Anoir Koutar
Geluidsontwerp: Jelle Hoekstra
Kostuumontwerp: Tessel Verschoor
Poster: Kevin Pieterse
Coaching Lara: Suzan Boogaerdt en Florian Hellwig
Coaching Eva: Bibi Scholten van Aschat
Met dank aan: Minke en Yonne van Hoof

Spel: Yara Alink, Nina Fokker, Mirthe Labree, Martijn Crins

Theaterzaal, Academie voor Theater en Dans
Jodenbreestraat 3, Amsterdam