Klimaatcrisis, Ecologie, Duurzaamheid
You cannot build a world on either an ark or a slave ship. I propose imagining a world-ship, populated with humans and non-humans, by taking into account the history of each and every one. On this boat, there is nobody in the hold. Everyone lives on deck.
Malcom Ferdinand
Danzas Climáticas (Installation), Kunsthalle Wien. Endangered Human Movements Vol. 5. Amanda Piña / nadaproductions.
Photos: Michel Jimenez.
In de context van het massaal uitsterven van soorten en de antropogene klimaatverandering is het dringend noodzakelijk te komen tot een meer compassievolle en duurzame coëxistentie met de planeet en niet-menselijke planten en dieren. Voor velen zou het een vergissing zijn te denken dat wetenschap en technologie (alleen) ons zullen "redden". Dus, wat kunnen de kunsten doen? Wat kunnen theater en dans doen als reactie op de klimaatnoodsituatie? Hoe moeten theater en dans zichzelf heroverwegen om bij te dragen aan een betere planetaire toekomst? Hoe kunnen ze leren van de inheemse kennis van de natuur als verwant in plaats van als hulpbron; om een verwantschap met dieren, planten, bergen en zeeën te bewerkstelligen?
Voor sommigen kunnen de kunsten de vorm aannemen van milieuactivisme en rechtstreeks ingrijpen in ecologische kwesties, zelfs leidend tot blijvende gedragsverandering. Voor anderen moet de voorstelling voorzichtig zijn met een overdreven idee van haar potentiële sociale impact en op zijn hoede voor het risico van instrumentalisering. Voor weer anderen zou de rol van de kunsten en creatieve praktijken kunnen bestaan uit het veranderen van de verhalen die we onszelf vertellen over de relaties tussen menselijke en niet-menselijke werelden, het verbeelden van nieuwe manieren van leven en het bijdragen aan het afleren van het antropocentrisme als dominant paradigma in de westerse wereld.
Bij het ATD Lectoraat zijn we geïnteresseerd in hoe het thema ecologie samenvalt met onze zorg voor sociale rechtvaardigheid: hoe de klimaatcrisis gemeenschappen ongelijk beïnvloedt en sociale ongelijkheid versterkt. We willen uitsterving en milieucrisis onderzoeken in hun onlosmakelijkheid met kolonialisme, racisme en kapitalisme.
We verkennen ook de ontmoeting tussen de thema's via het concept van ecologische rouw: het verdriet dat mensen voelen door het verlies van soorten, habitats en landschappen.
– Wat kunnen theater en dans doen in de context van de klimaatcrisis?
– Hoe kunnen we het menselijke uit theater en dans halen?
– Hoe kunnen de podiumkunsten duurzamer worden gemaakt?
– Kunnen de kunsten ons helpen om het antropocentrisme af te leren?
– Hoe kan kunst zorgen voor minder gewelddadige manieren waarop mensen de aarde bewonen?
– Kan performance de gedeelde maar toch verschillende aard van menselijke en niet-menselijke dierenwerelden verkennen?
Het werk in dit thema behandelt de relatie van de podiumkunsten en creatief produceren tot een breed scala van onderwerpen, waaronder:
- Klimaatcrisis, uitsterven van soorten, vervuiling
- De rol van de kunsten als/in milieuactivisme en klimaatrechtvaardigheid
- Leren van inheemse methodologieën, inheemse manieren van weten, inheemse performance en relaties met land, niet-menselijke entiteiten; inheems-wetenschappelijke samenwerkingsverbanden
- Decoloniale en queer ecologieën
- De rol van niet-menselijke en meer-dan-menselijke entiteiten in performances (als acteurs, personen, medewerkers, publiek): dieren (inclusief insecten), planten, objecten, niet-organische materie
- Wijzen van relatie tussen menselijk en niet-menselijk: antropocentrisme, antropomorfisme, coëxistentie, onderlinge verbondenheid, verstrengeling
- Prestaties in/met/langs landschap, zee, weer, bomen, bergen, geologie, bodem,
- Niet-menselijk leven en agency, levendige materie en het leven der dingen
- Meer-dan-menselijke dimensies van tijd en ruimte: geologische tijd, traagheid, meervoudige duur; micro-ecologieën en planetaire schalen
- Duurzaamheid: duurzame praktijken in de kunst en de creatieve industrie, de rol van de kunst bij het uitvinden van duurzame manieren van leven
- Theater en dans als ecologieën, ecosystemen, sferen, klimaten
- Ecokritiek, ecologisch theater
- Kunst & permacultuur: ecologische benaderingen van land, voedsel, onderdak, energie
- De rol van verbeelding en het vertellen van verhalen in ecologische verandering