Belichaamde Kennis in Theater en Dans

Wie zijn wij?

De onderzoeksgroep bestaat uit een groep van ongeveer 13 docenten van verschillende afdelingen in de ATD (zie hieronder), die is ingebed in het ATD Lectoraat en wordt geleid door theaterwetenschapper en docent op de mime-opleiding Marijn de Langen. We doen onderzoek naar de belichaamde kennis waarmee we werken in onze onderwijspraktijken. Dit gebeurt in maandelijkse bijeenkomsten van 3 uur, die plaatsvinden in een studioruimte in DAS Graduate school of aan de Jodenbreestraat, of buiten.

We werken op de vloer, delen en onderzoeken onze fysieke praktijken. Alle leden van de groep ontwikkelen hun eigen onderzoekstraject. We lezen samen, soms nodigen we gasten uit. We formuleren onze onderzoeksinteresses, urgenties en vragen, die direct geïnspireerd zijn door ons werk met studenten, en die het lesgeven ook voeden. We wandelen en praten samen, onderzoeken verschillen. We vinden manieren van werken uit. We zoeken naar mogelijkheden om ons te verbinden met andere platforms, kunstenaars en instituten.

Sommigen van ons hebben over hun onderzoek gepubliceerd, en/of erover uitgewisseld op (inter)nationale conferenties. Anderen beginnen net met schrijven en onderzoeksvragen stellen. Wij waarderen deze diversiteit enorm: je kunt al een praktijk als onderzoeker hebben, maar je hoeft nog geen onderzoeker te zijn, het gaat vooral om de wens om onderzoeker te worden. Door het doen van onderzoek verdiepen en vernieuwen we onze kennis als docenten, en dat vloeit direct terug in ons werk met studenten.

Floor van Leuwen Swarming — Bijeenkomst van de onderzoeksgroep bij de Westergasfabriek: een ‘swarming rehearsal’ met docent Floor van Leeuwen die onderzoek doet naar collectieve zwermbewegingen.

Belichaamde kennis is kennis die inherent is aan het lichaam. De ATD barst uit zijn voegen van zeer specifieke vormen van belichaamde kennis, van ‘what a body can do’ (Spatz 2015). Kennis over onderwerpen die van vitaal belang zijn voor de podiumkunsten, zoals het gebruik van spierspanning en ontspanning, ademhaling, ritme, ‘pulling the bones away from each other', kennis over stof op huid, over de dynamiek tussen lichamen en licht, lichamen en ruimte, lichaam en geest, lichamen en technologieën, over publiekslichamen, over fysieke trainingsmethodes en legacies, over belichaamd racisme en heteronormativiteit, over queerness, over aanwezig zijn in het hier en nu...enzovoorts. Het onderzoeken, bespreken en expliciteren van deze kennis binnen het kader van deze onderzoeksgroep kan vele verschillende vormen aannemen, zoals schrijven, tekenen, film, motion capture, fotografie, workshop enz.

Het onderzoek dat we in deze groep ontwikkelen is belangrijk om een aantal redenen, waaronder de uitwisseling en overdracht van kennis tussen verschillende generaties, en tussen verschillende tradities en culturen. Onderzoek naar bestaande belichaamde kennis kan innovatie stimuleren en nieuwe kennis genereren. Door prioriteit te geven aan onderzoek naar belichaamde, praktijkgerichte kennis die de podiumkunsten kenmerkt, streeft deze onderzoeksgroep ernaar bij te dragen aan de vernieuwing, diversificatie en verrijking van bestaande theater- en danshistorische narratieven.

Deelnemers

Docent, Scenography

Carly Everaert ontwierp voor meer dan 200 voorstellingen – van grote opera’s tot intieme monologen, in Nederland en Duitsland – de kostuums. Extreem kleurrijk (‘vroeger noemde ik mezelf een schilder’), gelaagd (hun kostuums zijn een collage van vaak bestaande kleding en materialen, op het lijf van de acteurs gesneden – ‘hun lichamen zijn mijn inspiratiebron’) en genderfluïde (zie interview). Carly geeft les aan de afdeling scenografie van de ATD.

Onderzoek
In mijn research binnen de kenniskring heb ik samen met Maria Ines Villasmil (SNDO) een bewegingsworkshop ontwikkeld rondom het gegeven dat er kennis in je lichaam opgeslagen ligt. Daarnaast heb ik een lezing gemaakt voor het jaarlijkse symposium ‘Costume, Scenography and Critical Theory’ aan de Arts University van Bournemouth (2021) én Esther Snelder (Mime) geïnterviewd over wat er gebeurt als je in je eigen kleren het toneel opgaat. Is er een moment waarop je ervaring verandert? Waarop je een onzichtbare grens tussen kleding en kostuum overgaat?’

Links
Carly Everaert Website
Een gesprek met Carly Everaert

Docent, SNDO

Aster Arribas is een bewegingskunstenaar en onderzoeker die werkt met dans, somatics, theorie, performance, schrijven en video. Hun werk stelt het queeren van lichaam en bewegingspatronen voor als een manier om kennis te produceren en als een manier om somatisch bewustzijn kritisch te benaderen. Aster werkt met verschillende noties van speelsheid en plezier om anders te leren en als instrumenten voor politieke positionering. Hun praktijk en pedagogische benadering zijn ontwikkeld door het geven van bewegingsonderzoek cursussen, het faciliteren van workshops voor niet-dansers, en het internationaal en gezamenlijk presenteren van werk.

Onderzoek
 Asters onderzoek richt zich op het herstellend potentieel van het beoefenen van beweging in relatie tot het woord plezier en de vele begrippen daarvan. Tegelijkertijd onderzoeken ze de implicaties en transformaties het werk van voormalig SNDO-docent Gonnie Heggens praktijk van "rapid change in action” heeft op hun eigen praktijk, een invloed die Asters manier van omgaan met leren en dans ingrijpend heeft veranderd.

Links
Aster Arribas Website

Embodied Knowledge Group. Photo credit Serene Hui in Dear Rubsters film workshop. Photo Aster Arribas — Groep Belichaamde Kennis. Photo credit Serene Hui in Dear Rubsters film workshop. Photo Aster Arribas

Coming Soon

Docent, Mime & Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunstacademie

Ik ben opgeleid als danser/ choreograaf, gecertificeerd bewegingsanalist, master danstherapie en geregistreerd Somatic Movement Educator en therapeut. Ik werk al dertig jaar als choreograaf en danseres in binnen- en buitenland. Mijn creatieve werk omvat dansfilms, interculturele projecten en site-specific voorstellingen. Ik geef dansles aan de Hogeschool voor de Kunsten Codarts in Rotterdam en aan de Academie voor Dans en Theater in Amsterdam aan fysieke acteurs, dansers, circusartiesten en danstherapeuten. Ik werk internationaal als docent voor somatische en creatieve praktijken in verschillende settings in Spanje, Estland, Israël, Duitsland, Zwitserland, België en New York. Samen met Marieke Delannoy ben ik medeoprichter van EMOVE Institute, een opleidingsinstituut voor Laban Bartenieff Movement Systems in Nederland.

Onderzoek
The embodied research of Space - in and around us. De ervaring van ruimte is fascinerend voor mij. Vaak zijn we ons niet bewust van hoe ruimte ons beïnvloedt in ons dagelijks leven en in de kunst. Maar we reageren op de ruimtes waarin we ons bevinden, op de vormen van objecten die we zien, en we bewegen in relatie ermee. We worden beïnvloed door onze omgeving en zijn er rechtstreeks mee verbonden. In Rudolph Laban's werk 'Space Harmony', wordt gewerkt met ‘Platonic solids’ als model om de ruimte en haar oneindige richtingen en paden van binnenuit te ervaren. In mijn kleine onderzoek streef ik ernaar om verschillende schalen te beoefenen (o.a. met studenten) en vertrouwd te raken met veel verschillende ruimte-ervaringen, vooral met de Icosaëder. Ruimte benadrukt het feit dat alles verbonden en beweeglijk is. Mijn verlangen om ruimte verder te onderzoeken werd geïnspireerd door hoe Trisha Brown, Willi Dorner en William Forsythe aspecten van de omgeving en geometrie in hun werk gebruiken.

Interim artistiek leider SNDO

Maria Inés Villasmil is een in Venezuela geboren danseres, choreografe, dansdocent, schrijfster, cultureel manager en academisch onderzoekster met een interesse in mensen, maatschappij, sociale ontwikkeling, multidisciplinair en multicultureel werk. De laatste 24 jaar heb ik in Nederland gewoond en momenteel ben ik als docent verbonden aan de Academie voor Theater en Dans van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten waar ik cursussen geef in Hedendaagse Danstechniek, Improvisatietechnieken, Choreografie en ook workshops leid die vaak real time processen integreren. Ik heb een MA in Choreografie en Nieuwe Media en een MBA in Cultureel Management en Creatieve Industrieën van de Universiteit van Salamanca (Spanje). Voordien behaalde ik twee bachelor diploma's in sociologie in mijn geboorteland (Venezuela) en in choreografie en nieuwe media aan de SNDO (Academie voor Theater en Dans). Ik ben tot december 2021 aangesteld als interim-directeur van de SNDO en maak sinds 2019 deel uit van de onderzoeksgroep.

Onderzoek
Mijn onderzoek draait rondom de notie ‘scores’ (partituren). Mijn lespraktijk is gebaseerd op het gebruik van choreografische partituren, in combinatie met verbale aanwijzingen. Dat kunnen bestaande historische scores van dansmakers zijn, maar ook nieuw ontwikkelde partituren. Ik onderzoek de mogelijke relaties tussen partituren en ‘real time composition’ in dans. Binnen de vaste structuur van een partituur, is improvisatie een middel om de natuurlijke intelligentie van het lichaam te verkennen. Het ontplooien van deze intelligentie die inherent is aan het lichaam in beweging is al een doel op zich. Samen met mijn collega Carly Everaert, die ook deel uitmaakt van deze onderzoeksgroep, ontwikkelden we een workshop in maart 2021 voor studenten SNDO/Scenografie rond het concept 'aware-wearing' (o.a. geïnspireerd door Eugenio Barba). Aware-wearing gaat over de vraag welke impact het dragen van een bepaald kostuum op het lichaam heeft. Vanuit somatisch oogpunt was dit erg interessant voor ons beiden, vooral omdat we zochten naar een kader voor de studenten, en wilden zien hoe het dragen van bepaalde kostuums, gemaakt van bepaalde materialen, de ervaring van degene (het lichaam) die het draagt zou beïnvloeden, en daarmee ook de (lichaams)performativiteit. We gebruikten scores om dit te onderzoeken.

Links
Maria Inés Villasmil Website
Article: Dance in times of corona
Article: CULLBERG / MERCAT DE LES FLORS
Interview met Maria Inés Villasmil

Onderzoeker, DAS Research

Mira Thompson (Amsterdam, 1993) is zangeres, songwriter en performer. Geïnformeerd door de traditie van vocale jazz, is ze aangetrokken tot verhalende songs en sterke poëtische en visuele elementen binnen de muziek. Tijdens haar studie aan het HKU Utrecht Conservatorium ontwikkelde ze een fascinatie voor de verschillende manieren waarop de stem kan functioneren als een belichaamd instrument. Of het nu geschreven, gesproken of gezongen wordt, Mira gebruikt taal om diepe en begraven gevoelens op te roepen met een ernstige en tegelijkertijd gevatte aanpak. Binnen haar eigen artistieke praktijk of die van anderen staat interdisciplinaire samenwerking centraal in Mira's werk. Ze schrijft over onderwerpen als mensen met een handicap, taal en activisme om na te denken over een meer toegankelijke wereld. Geïnvesteerd in belichaamd leren en rechtvaardigheid voor mensen met een handicap, stelt Mira noties van toegankelijkheid en de universaliteit ervan ter discussie door middel van lezingen, workshops en advies aan organisaties, docenten en studenten.

Onderzoek

Deze lopende en steeds groeiende onderzoekssamenwerking tussen Mira Thompson en Carly Everaert komt voort uit Carly's kritische theorielessen, waarin Mira ook een vak doceert over Disability Justice en Disability Theory. Mira en Carly onderzoeken het onderwerp Access Intimacy, een term bedacht door de Amerikaans/Koreaanse denker en pedagoog Mia Mingus. In hun onderzoek gaan ze dieper in op validistische noties binnen de (kunst)wereld. Ze beargumenteren aan de hand van verschillende voorbeelden hoe het dromen van toegankelijkere werelden een uitgestrekt en verbeeldingsrijk kader kan creëren.

Docent en Coach, Docent Dans

Van 1992 tot 2000 was Nita Liem mede-artistiek leider van jongerentheater Artisjok/Nultwintig. Ze maakte voorstellingen en empowerde jongeren uit de binnenstad door middel van de principes van de hip hop cultuur. Samen met theaterjournalist Bart Deuss richtte ze in 2000 Don't Hit Mama op. Het werk van Don’t Hit Mama is geïnspireerd op de ongeremde en grillige levensstijlen die men aantreft in de grote stad. Gedreven door haar onderzoek, kronkelt het pad van de artistieke kern terug naar vitale dansbronnen in Amerika, Afrika en Azië.

Onderzoek
Dansende lichamen zijn als archieven die in verbinding staan met een andere wereld waar zich veel wijsheid bevindt. Na bijna 30 jaar gewerkt te hebben met dansers uit de urban dance scene, onderzoek ik nu wat mij dit gebracht heeft als docent, coach en performer.

Links
Don't Hit Mama Website

Docent, Docent Dans & Expanded Contemporary Dance

Patrick Acogny is choreograaf, docent, danser en onderzoeker op het gebied van Afrikaanse dans. Hij is docent bij de opleidingen Docent Dans en Expanded Contemporary Dance aan de ATD. Zijn nieuwe publicatie Contemporary African Dance Deconstructed komt uit in mei 2022.

Onderzoek
Patrick Acogny onderzoekt manieren om een (interactieve?) video te ontwikkelen als instrument voor Afrikaanse dans, om op basis hiervan les te geven en/of te improviseren.

Links
African Aesthetics and Contemporary Dance: a Practitioners Perspective
Een gesprek met Patrick Acogny

Docent, Expanded Contemporary Dance

Opgeleid aan Laban Londen en LIMS New York, ben ik sinds 2008 gevestigd in Amsterdam en werk ik als choreograaf, performer en docent op het gebied van dans en vormgeving. In datzelfde jaar ben ik begonnen met lesgeven aan de afdeling Moderne Theaterdans van ATD. Momenteel geef ik les aan de nieuwe afdeling Expanded Contemporary Dance. Mijn parttime docentschap en het werk binnen deze onderzoeksgroep stimuleren mijn interdisciplinaire artistieke praktijk en vice versa.

Onderzoek
Mijn onderzoek richt zich op de readers die ik voor mijn lessen heb ontwikkeld: wat articuleren deze readers? En wat articuleren ze niet? Welke normen en waarden zijn (onbewust) ingebed in de Euro-Amerikaanse westerse perspectieven op dans? En sluiten die normen en waarden aan bij of botsen ze met minder Westers georiënteerde opvattingen over dans? Momenteel verzamel ik mijn bevindingen onder de paraplu van deze onderzoeksgroep en de komende 'MTD Legacy'-publicatie. Ik maak al deel uit van deze onderzoeksgroep sinds de oprichting. Het is een warm bad van artistieke uitwisselingen tussen docenten van verschillende afdelingen aan de ATD.

Links
Why I teach what I teach – part 1
Roos van Berkel Website
Collective NOW Website

Bronnen
Hutchinson Guest, A. (1989): Choreo-graphics; Den Dekker, P. (2010): The Dynamics of Standing Still; Friedmann, E. (1993): Laban. Alexander, Feldenkrais: Pioniere bewusster Wharnehmung durch Bewegungserfahrung; S. L. Foster (2011): Kinesthesia in Performance; Reynolds, D (2007). Rhythmic Subjects; Hutchinson Guest, A & Van Haarst, R. (2011) Advanced Labanotation, Issue 2. Shape, Design, Trace Patterns; Bloom, K., Reeve, S., Galanter, M. (2014) Embodied Lives: Reflections on the Influence of the Suprapto Suryodarmo and Amerta Movement.

Docent, Docent Dans

Rose Akras werd geboren in S. Paulo, Brazilië, ze woont en werkt sinds de jaren ‘90 in Amsterdam. Ze studeerde en danste in S. Paulo, Londen, N.Y. en Amsterdam, behaalde een MA in Education in the Arts (University of the Arts Amsterdam) en is gecertificeerd Somatic Movement Educator. Sinds het begin van haar beroepspraktijk heeft ze gekozen voor een hybride en interdisciplinaire carrière als performer, initiator, maker, docent en meer recentelijk onderzoeker. Rose is oprichter/directeur van FLAM Live Art en docent bewegingsonderzoek aan de ATD. Ze geeft praktijklessen en mentorschap in de podiumkunsten, beeldende kunst, architectuur en in het bedrijfsleven in binnen- en buitenland (ATD, ArtEZ, Minerva Academie, Nike, São Paulo, Belo Horizonte, Oslo, Moskou). Onlangs is zij een praktijk gestart met mensen gediagnosticeerd binnen het autisme spectrum. Sinds 2019 werkt Rose als performer met choreografen Vincent Riebeek en Fernando Belfiore.

Onderzoek
Ik ben gefascineerd door de materialen van het menselijk lichaam: het skelet als een bijna perfecte ontwerp, vloeistoffen die stromen als rivieren, de delicatesse van cellen, de verschillende weefsellagen, botten die een persoonlijke bewegingsgeschiedenis vertellen, zelfs als gevonden in een grot vele eeuwen later. Op een moment waarop erkenning van culturele verschillen fundamenteel is, stel ik een leerproces voor dat begint bij de lichamelijke basis die we gemeen hebben, in de overtuiging dat dit grond geeft voor een betere dialoog en een diepere belichaming van elk verschil. Door het ontvouwen van coördinatiepatronen van beweging en ruimtelijke actie, heeft het lichaam als organisch-sensitief-instrument oneindige belichamingsmogelijkheden. Het is in staat om informatie ‘van buiten’ te integreren met antwoorden en nieuwe vragen uit de innerlijke velden : via de dialoog lichaam-hersenen-lichaam. Op zoek naar een betere articulatie van mijn lespraktijk, ben ik net begonnen met het in kaart brengen van mijn lessen bij ATD. Lid zijn van de Embodied Knowledge-groep maakt voor mij het delen van mijn ideeën en het vinden van nieuwe perspectieven mogelijk, terwijl dit proces van in kaart brengen wordt ontwikkeld.

Docent, Mime

Mijn naam is Sarah Ringoet, ik ben theaterregisseur, performer, toneelschrijver en dichter. Ik ben ook docent, mentor en begeleider bij de Mime Opleiding en lid van de AR aan de ATD. Onderzoek
Mijn research gaat over Embodied Language. Hoe kunnen we een specifiek taalgebruik uit haar originele context halen en voor dit ‘distillaat’ een nieuwe overlevingskans/ bestaansrecht creëren in het lichaam? Welk (fysiek) idioom ontstaat er hierdoor?

Links
Sarah Ringoet Website
Nieuw boek: .in which dimension are we dancing
Interview met Sarah Ringoet
Meervaart in gesprek met Sarah Ringoet

Bio

S†ëfan Schäfer is an Amsterdam-based designer and researcher investigating the power of death and commemorative ritual in relation to environmental devastation. All projects result in various media and are declared D.E.A.D. (Death. Environment. Anthropocene. Design). They have been internationally exhibited and are close collaborations with people and institutions of different fields: for instance anthropology, poetry, music, hacking, dance, theatre, music-theatre artists, end-of-life care, funeral industry, green funeral activism.

Research

In June 2023 Schäfer started his Professional Doctorate (PD) at DAS Research, lectorate of the Academy of Theater and Dance, entitled “Breaking Apart Together: Performing speculative design with dying mountains and glaciers”. Given the increasing mortality rate of glaciers and mountains in the Alps and Iceland: What role can speculative design play in enabling humans and more-than-humans to face and respond to the death of glaciers and mountains? Can mountains and glaciers be equal collaborators in the design process regarding climate crisis? How are both, humans and more-than humans moved emotionally by the movement of mountains and glaciers as they cope with (future) ecological grief?

https://letdeathdanceagain.net/

Teacher, SNDO

Tiana is a dancer, choreographer, teacher, writer, healing practitioner, screamer (and doesn't think any of these things are really separate from each other). They work with voice and body to amplify the unsayable and as an adapter to be together with people in spaces in uncomfortable, present, vulnerable and porus ways. They are a certified Klein Technique teacher, a graduate of S.N.D.O. (2016), an avid pedagogue who works to question how we position ourselves in the world from physical/political perspectives. They have been teaching at SNDO since 2017 and at FONTYS since 2023. Tiana's work and movement practices are strongly influenced by Ria Higler, Susan Klein, Judith Sanchez Ruiz and the constant ongoing collaborations and exchanges in and out of the studio with numerous artists and thinkers which is a huge part of the way that they understand learning as affective and care practices.

Research

My research looks into biases and belief systems from the point of our embodied experience. How are beliefs held in our bodies? How do they support or hinder our ability to learn or change? Change our posture? What is the relationship to healing? What are the belief systems in the institution that we are working in? In our classroom? Belief systems sometimes (often) come from our lived experiences and are often our system’s way of dealing with and making sense of the challenges that we have faced and continue to face on every scale. The solidification of these beliefs lives alongside our experience of what is mostly a patriarchal, capitalist, binary, colonial culture. I’m curious how to question these internal systems. What are the uses of the un/known in teaching and in learning contexts? Can the body through our ability to have non-linear experience be a site of change?

Website: https://itsallmoving.com/

Docent, Expanded Contemporary Dance

Na haar afstuderen aan de S.N.D.O in 1991, heeft Vivianne Rodrigues zo'n vijftien jaar lang intensief gewerkt voor verschillende dansgezelschappen in binnen- en buitenland. Ze is een gecertificeerd Feldenkrais Practitioner en Life coach. De afgelopen 20 jaar heeft zij Floor Work, Contact Improvisatie, Bewustwording door Beweging, en Coaching aan de ATD gedoceerd. Binnen deze technieken onderzoekt ze zelfbewustzijn, het nemen van risico's, zintuiglijke stimulatie, en de viering van het lichaam. In al die jaren is haar onderzoek gericht geweest op het creëren van een speelse plek om te leren op een holistische, niet-hiërarchische manier, waar waarden op één lijn liggen met artisticiteit, en beweging voortkomt uit een plek van waarheid.

Onderzoek
Recentelijk heeft Vivianne een discipline ontwikkeld genaamd Functional movement. Deze discipline is erop gericht om studenten met verschillende ingangsniveaus en bewegingsachtergronden zintuiglijke ervaring en kennis over hun eigen lichaamsstructuur te geven voordat ze zich met een hedendaagse danstechniek bezighouden. Vivianne werkt aan een lesmethode waarin ze de kennis die ze tijdens haar coachingopleiding heeft opgedaan, combineert met haar inzichten op het gebied van dans en beweging. In deze lessen verkent ze het idee dat hoe meer we weten over onze normen en waarden, maar ook over onze verwachtingen en verlangens, hoe meer inzicht we krijgen in onze patronen op het gebied van voelen, denken en handelen. En hoe beter we deze patronen begrijpen, hoe gemakkelijker het wordt om ze te accepteren, te staan voor wie we zijn en hoe we functioneren in de wereld. Dus; hoe meer we mentaal en fysiek in harmonie zijn met onszelf, hoe meer we aanwezig kunnen zijn in het leven, en effectief in onze dans.

Coming Soon

Dr. Marijn de Langen

De Kenniskring Belichaamde Kennis in Theater en Dans is in 2019 opgericht door theaterwetenschapper en ATD docent Marijn de Langen, in het kader van haar postdoc onderzoek The past bubbles around us: Mime Archieven in de openbaarheid (tweejarig onderzoeksproject gefinancierd door regieorgaan SIA, en binnen de AHK ondersteund vanuit het ATD Lectoraat/Mime Opleiding, zie: www.mimearchieven.nl).

Sinds 1 september van 2021 is Marijn de Langen toegetreden tot het kernteam van het ATD Lectoraat. Naast het leiden van de kenniskring, houdt Marijn zich in samenwerking met lector Laura Cull Ó Maoilearca en het team van het lectoraat bezig met het versterken van de onderzoeksinfrastructuur van de ATD, met name op het gebied van het onderzoek in de bacheloropleidingen (onder andere middels de open call voor onderzoeksprojecten). Tevens werkt ze aan haar eigen onderzoek: in het verlengde van haar recente postdoc project werkt zij momenteel toe naar een ontknoping van een omvangrijk historisch onderzoek over de Nederlandse Mime. De data moeten nog bevestigd worden, maar in mei of september 2022 verschijnt haar publicatie over de Nederlandse mime bij Amsterdam University Press / DAS Publishing (350 pagina’s, 250 illustraties), zowel in een Engelse als een Nederlandse taalversie. Deze uitgave zal gevierd worden met een symposium op de ATD over de unieke traditie van Mime in Nederland, in samenwerking met het werkveld en diverse nationale en internationale partners.

De Langen heeft diverse publicaties op haar naam staan, onder andere:

Regieorgaan SIA (Postdoc)
Mime Archieven

Alumni

Andreia Porto is een Braziliaans/Italiaanse actrice en psychologe. Momenteel is ze masterstudent Contemporary Theatre, Dance and Dramaturgy aan de Universiteit Utrecht. Als kunstenaar is ze geïnteresseerd in nieuwe kunstervaringen en artistieke uitwisselingen. Ze heeft ook een diploma als psycholoog en werkt op beide gebieden. Andreia's scriptie is getiteld: Soundscapes of migrant dramaturgy in relation to spectatorship.

Andreia assisteerde Marijn de Langen tijdens haar stage (tussen februari en april 2021) bij de EKTD Onderzoeksgroep. De belangrijkste doelen van deze stage waren het creëren van nieuwe (online) ruimte om informatie uit te wisselen over belichaamde kennis en het bedenken van manieren om zichtbaarheid te genereren voor de onderzoeksgroep. Om dat te bereiken creëerde ze een archief op Google Docs en maakte ze twee video-essays. Een daarvan was "Pertencer" (ergens bijhoren), waarin ze haar zoektocht naar ergens bij horen documenteert als een migrant die in Nederland woont in tijden van pandemie.

Links
Andreia Porto Website
Pertencer / to belon

Artistiek leider, Moderne Theaterdans

Angela Linssen is artistiek leider van de opleiding Moderne Theaterdans van de AHK, waar zij het programma voor een hedendaagse dansopleiding heeft ontwikkeld. Ze studeerde af aan de Rotterdamse Dansacademie, werkte als professioneel danser en choreograaf, en geeft les in hedendaagse dans in Nederland en internationaal. In 2016 rondde ze de Master Educatie in de Kunsten (AHK) af met het project: HBO dance teachers as artists. Dit werd gevolgd door een ontwerpend onderzoek in samenwerking met John Taylor: Docent dans in de 21e eeuw. Op dit moment (december 2021) werken we aan een Post HBO voor dansdocenten, danscoaches, repetitoren in de hele opbouw van de professionele dans, van vooropleiding, MBO, HBO en het professionele dansveld. Sinds november 2021 voorzitter van de Examencommissie.

Onderzoek
Angela werkt met 'embodied visualiseren' in haar lessen contemporary dans, wat inhoudt het direct met een binnen oog de beweging in/aanzetten en volgen, een continue gewaarzijn van waar en hoe de beweging zich door het lichaam verplaatst.

Angela's onderzoek betreft: The inner eye in relation to the outer eye.

"Bij sommige internationale studenten uit andere landen (Rusland, China, Japan) zie ik dat ze moeite hebben echt te kijken en het publiek te zien. Daar zit een groot cultureel verschil achter/onder. Daardoor blijft de presence/performativiteit heel terughoudend ondanks vaak sterke fysicaliteit. Wat ik wil onderzoeken is of ik via het innerlijk visualiseren van het lichaam het zien van de buiten wereld, het publiek, meer kan laten incorporeren. Hoe kan die inner monologue, fysieke narrative verder expanderen?"

Docent, Mime

Fabián Santarciel de la Quintana is mimespeler en theatermaker. Afgestudeerd aan de E.M.A.D (UY) en de Mimeschool van de AHK, ontwikkelde hij zijn carrière tussen Europa en Uruguay en sinds 2006 is hij mime docent aan de Mimeschool (AHK). Hij is mede-oprichter van Mime fabriek, een ontmoetingsplaats voor de (inter)nationale mime & performance art community.

Onderzoek
Mijn onderzoek gaat over de relatie tussen de discipline van de Mime Corporel-techniek (ontwikkeld door Etienne Decroux) en de spontaniteit en rauwheid van improvisatie en welk effect dit heeft op theatrale acties/beweging. Ik ben geïnteresseerd in de dialoog tussen praktijk en reflectie met als uitgangspunt “het lichaam articuleert de kennis van binnen”. Dit proces, gestart tijdens de bijeenkomsten van de onderzoeksgroep, wordt in 2022 voortgezet in een serie workshops in de Mime fabriek.

Links
Mime Fabriek Website

Fabián Santarciel de la Quintana — © Anastasiia Liubchenko

Docent, Mime

Esther Snelder (Drempt, 1971) studeerde in 1997 af in de richting Mime aan de faculteit Theater van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, waar ze in 1998 haar docentschap Mime haalde. Sindsdien heeft ze als speler samengewerkt met verschillende dans- en theatermakers, zoals Kassys, Jerôme Bel, Nicole Beutler, Sanne van Rijn, Magne van den Berg, De Gemeenschap en Jetse Batelaan. Esther doceert aan de Amsterdamse Mimeschool waar ze spellessen geeft en studenten begeleidt en adviseert bij hun eigen projecten. Tevens is zij als spel- en Alexander-techniek docente verbonden aan ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Arnhem en is ze speltrainer voor musici van Oorkaan. Esther volgde de 3 jarige opleiding tot leraar in de Alexander Techniek en geeft sinds 2017 privé-lessen in deze techniek.

Onderzoek
Ik ben geïnteresseerd in de manier waarop onze gewoontepatronen invloed hebben op ons functioneren en handelen. Geïnspireerd door mijn training in de Alexander techniek en ervaring als speler, werk ik aan bewustwording van mentaal-fysieke gewoontepatronen bij mimespelers en probeer ik een keuzevrijheid te bewerkstelligen om deze wel of niet te gebruiken. Het in relatie blijven staan met je omgeving, de ruimte waarin je je bevind, schept ruimte voor gewaarwording. Ik onderzoek de mate waarin het begrip ruimte, in al z’n variaties, bijdraagt aan de mate waarin je als speler aanwezig blijft in wat je doet. In een poging dit in taal te vatten, leg ik mijn bevindingen en vocabulaire naast enkele teksten van Wouter Steenbergen (‘Het nieuwe stilstaan’, ongepubliceerde tekst uit 1993), Frits Vogels (Etsen op het netvlies, Uitgeverij Zuiderzwaluw, 2016) en Etienne Decroux (Words on Mime, Mime Journal 1985 [1963]).

Docent, Mime

Fleur van den Berg (Gouda 1981) is als docent verbonden aan de Academie voor Theater en Dans (ATD) van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK). Zij doceert mime corporel techniek, bewegingsonderzoek en fysiek theater. Gevestigd in Nederland en Spanje, is haar werk als docent, adviseur, performer en regisseur internationaal georiënteerd.

Onderzoek
In Fleurs onderzoek staat de handeling van het vertalen centraal. Ze werkt aan de Nederlandse uitgave 'Woorden over mime', een Nederlandse vertaling van een essaybundel uit 1963 over mime corporel, geschreven door de bedenker van deze techniek: Etienne Decroux. Het boek 'Paroles sur le mime' werd geschreven en ontwikkeld door Decroux tussen de jaren ‘30 en de late jaren '60 van de twintigste eeuw. De vertaling van dit theoretische werk, een sleutelpublicatie binnen het internationale mime-veld, vereist een diepgaande studie van het denkproces van de auteur. Hierdoor kunnen we een beter begrip krijgen van de inhoud en de kennis die de ontwikkeling van de artistieke praktijk van de mime corporel techniek stimuleert, en in het bijzonder van de manier waarop deze kennis in Nederland is geland in de Mime-opleiding aan de ATD.

Docent, Mime

Floor van Leeuwen is mimer en medeoprichter van theatercollectief Schwalbe en Leeway for Arts, in samenwerking met Third Space en Tools for Action.

Binnen de onderzoeksgroep Belichaamde Kennis in Theater en Dans verkent Floor momenteel hoe de belichaamde kennis van een mimer zich manifesteert in / verweven met praktijken buiten het kunstveld door manieren van werken.

Docent, Mime & Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunstacademie

Docent, Moderne Theaterdans & Expanded Contemporary Dance

John Taylor is danser en pedagoog, gevestigd in Amsterdam en sinds 25 jaar verbonden aan de ATD op de afdelingen Moderne Theaterdans en Expanded Contemporary Dance. Het werken met jonge dansers wakkerde een interesse aan in de processen van hoe we samenwerken en leren door middel van co-creatieve processen. Dit leidde tot de voltooiing van zijn masterscriptie The Benefits of the Art Practice Based Technique Class for Dance in Higher Education in 2016.

Onderzoek
John heeft deelgenomen aan de Europese onderzoeksprojecten Inside Movement Knowledge, Labo 21, Idocde, LEAP, en MIND THE DANCE. Als lid van de onderzoeksgroep ARTI van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten onderzocht hij de mogelijkheden van door kunstenaars geproduceerde digitale tools voor gebruik in danseducatie. Voor de onderzoeksgroep van het Lectoraat Kunsteducatie bestudeerde hij het conceptueel verandermodel. Het model vormde de basis voor het ontwerp van een professionaliseringstraject voor dansdocenten in het hoger onderwijs, Teaching Dance in the 21st Century. Het onderzoek richtte zich op het effect van conceptuele verandering op de deelnemers en hun lespraktijk. Momenteel gaat dit onderzoek i.s.m. Angela Linssen en Rahanna Oemed verder met de ontwikkeling van een nieuwe post HBO opleiding. Voor de onderzoeksgroep Embodied Knowledge in Theater and Dance heeft John zich gericht op zijn eigen onderwijs vanuit een oosterse wijsheid en fenomenologisch gezichtspunt, waarbij het naar binnen kijken naar de persoonlijke ervaring van kinesthesie en tactiliteit een startpunt vormt voor het creëren en ontwikkelen van beweging in het geleefde lichaam van dansstudenten. Hoe beweging ontstaat vanuit stilte, of de ruimte waar de zintuigen minder dominant zijn.

Docent, Expanded Contemporary Dance

Links
Why I teach what I teach – part 1
Roos van Berkel Website
Collective NOW Website

Docent, Docent Dans & SNDO

Lot Siebe, onderzoeker transculturele danspraktijken. (Bachelor choreografie en Master Kunstgeschiedenis) De afgelopen jaren onderzocht ik dansonderwijs in de grootstedelijke context en begeleid ik dansonderwijstrajecten van studenten docent dans in het voortgezet onderwijs. Ik was coördinator van de Artist in Residence programma’s van Nita Liem / Don’t Hit Mama in 2007-2008 en Germaine Acogny / Ecole des Sables in 2009-2010. Daarnaast was ik projectleider voor het ontwerp van het transculturele curriculum van de opleiding Docent Dans in 2015. Met Patrick Acogny werkte ik aan de ontwikkeling van de video 'Patrick Acogny African Aesthetics and Contemporary Dance; a practitioners perspective' (2019) en de publicatie 'Contemporary African Dance Deconstructed' (2022).

Onderzoek
Mijn interesse in transculturele danspraktijken werd gewekt toen ik in 2008 de kans kreeg om deel te nemen aan lessen van Patrick Acogny als onderdeel van het project ‘Dansen in het Zand’, georganiseerd door Nita Liem / Don’t Hit Mama. Patrick bood nieuwe uitdagende en inspirerende somatische en ritmische bewegingstechnieken aan. Zijn praktijk maakte mij bewust van ‘andere’ bewegingsmogelijkheden en percepties van het lichaam. Binnen de onderzoeksgroep Embodied Knowledge wil ik deze ervaringen theoretiseren en concentreer ik me op de wijze waarop ze aspecten van ‘whiteness’ onthullen. Vorig seizoen presenteerde ik een open dialoog met Nita Liem over onze ervaringen met het onderzoeken en belichamen van niet-westerse dansvormen. Momenteel laat ik me inspireren door de publicatie ‘What a body can do’ van Ben Spatz (2015) en de publicaties van Sabine Sörgel (2015 en 2020). Ik richt me op het analyseren van de kenniskaders die worden toegepast in belichaamde praktijken.

Links
Video interviews with teachers of Dance in Education on the technique and didactics of Germaine and Patrick Acogny
Video: African Aesthetics in Contemporary Dance
Lot Siebe over diversiteit in de opleiding Docent Dans

Docent, Expanded Contemporary Dance

Interns

Rita Sousa

Rita Sousa (she/her) is a multidisciplinary and atypical researcher: moving from an eclectic artistic pursuit while working with material objects (on self-publishing, collage, visual landscapes) or her own material body in performance and movement research; to, more recently, embracing a master program in Gender Studies at Utrecht University as a site of reinvention and confirmation of her feminist, queer and non-normative choices in life.

My research revolves around understanding, exploring, practicing, and imagining other ways of knowledge production inside the academic context in which I partake. Therefore, I'm interested in bringing an embodied approach to social sciences through a feminist and queer lens. Under queer and feminist thinking, it urges to complicate the conditions of knowledge production in their field and step away from normative, colonial, patriarchal, and capitalist systems of knowledge production and eligibility: to whom? by whom? The collaboration with EKTD gives me the ground for being in close relationship with practitioners that already depart from embodied knowledge for their research.