‘Half zes’ klinkt de jingle van Krapp’s Last Band. Wat volgt is een public talk van een uur. Studenten, docenten en andere geïnteresseerden zijn toegestroomd in de hal van de Theaterschool. Om te luisteren, mee te praten en te genieten.
Oud-studenten vertellen over hun nieuwste projecten, gastdocenten uit binnen- en buitenland geven een inkijkje in wat hen drijft. In een uur tijd ontvouwt zich de rijkdom van wat er op dit moment gaande is in -en buiten- de Amsterdamse Theaterschool. En dat iedere week opnieuw: dinsdag om half zes.
Podiumkunsten in transitie, zo heet sinds kort het lectoraat dat HALf6 initieerde. ‘Een naam die ik nadrukkelijk als vraag zou willen formuleren’, zegt lector Marijke Hoogenboom. ‘Het is inmiddels een open deur dat het landschap na de bezuinigingen fundamenteel is veranderd. Wat mij betreft moeten we nu wél de moeite nemen om stil te staan bij de daadwerkelijke consequenties voor de artistieke praktijk. Welke keuzes maken podiumkunstenaars vandaag? Welke plekken en wat voor een publiek zoeken zij op? Wat zijn de nieuwe werkstructuren en productiemodellen? De situatie is kwetsbaar voor iedereen. Creativiteit is immers geen onuitputtelijke bron, wat is er nodig - en mogelijk - voor een gezonde artistieke biotoop in de stad?’
‘Het Theater Instituut Nederland is weggevallen, de fondsen en de Raad voor Cultuur zijn afgezwakt. Het geheugen van de podiumkunsten, maar ook de waarde van onze kennis en de onmisbare rol die wij in de samenleving spelen dreigt onzichtbaar te worden. Dat trek ik me aan en daar neem ik vanuit het lectoraat graag verantwoordelijkheid voor.’
Observeren en analyseren dus, vanuit sterke banden met de beroepspraktijk, maar ook een voedingsbodem creëren voor een omwenteling binnen de school. Met conferenties, publicaties, de actualisering van het theorie onderwijs, het uitbouwen van de masters en initiatieven zoals de wekelijkse public talk HALf6. Marijke: ‘Kunstonderwijs is niet alleen een particuliere, maar ook een collectieve zaak. De school is er niet enkel voor individueel talent. Docenten, artistiek leiders en studenten, gezamenlijk zijn we medeplichtig aan hoe de kunst zich ontwikkelt en hoe deze zich tot de wereld verhoudt.’
Ecologie, migratie, instabiele markten, volgens Marijke lijkt het ver van ons bed, maar kun je, noch als podiumkunsten, noch als school, daar buiten staan. Marijke: ‘Dit is een tweede aspect van mijn centrale vraag. We leven in een tijd dat iedereen de urgentie zou moeten voelen om na te gaan wat wij kunnen bijdragen aan een wereld die wel moet transformeren, willen wij over vijf generaties hier nog op aarde zijn. Met Jan Zoet hebben we een directeur die de noodzaak voor transitie van harte onderschrijft. Met hem ontstaat er gelegenheid om in actie te komen. In eerste instantie door onszelf binnen de school als kritische gemeenschap scherp te houden en door belang te hechten aan de onderlinge dialoog en aan de dialoog met het werkveld en de stad.’
Marijke: ‘Kunnen we van onze hal een plein maken? Een openbare ruimte, waar we kunnen oefenen in het gesprek, de discussie, de strijd?’ Vanuit het lectoraat hebben zes dramaturgen en filosofen, die allemaal op de Theaterschool lesgeven, het voortouw genomen voor een wekelijkse public talk. Marijke: ‘Ik geloof dat we kunnen zeggen dat HALf6 een succes is. Er is een groot draagvlak binnen de school. Ik ben ongelooflijk trots dat de redactie nu al zo groot is dat de leden niet meer om één tafel passen. Het eigenaarschap ligt niet langer alleen bij het lectoraat, maar groeit dwars door afdelingen, posities en generaties heen. Dat vind ik de essentie. Dat je voelt hoe vanuit een beperkte, individuele kijk er nu in een groter verband bottom-up (dus van onderaf) initiatieven ontstaan.’
De witte boekenkast hoort ook bij het idee van de hal als plein. ‘Bij het sluiten van het Theater Instituut was nog negen kuub aan scripts en boeken over. Samen met onze bibliothecaris hebben wij twaalf dozen uitgezocht en in de Theaterschool gezet.’ De witte boekenkast werkt als de klassieke public bookshelf, neem mee wat je interessant vindt en breng iets in als je dat wilt.
Tot slot nog: de 24 uur van de Theaterschool. Ook een initiatief van Marijke en haar Platform dramaturgie/theorie. Op 8 en 9 november geeft Jan Zoet de sleutel van de school voor 24 uur aan de studenten: 500 studenten, 8 verdiepingen, 24 uur. Met een programma voor buurtgenoten, vrienden, kennissen en andere geïnteresseerden. Marijke: ‘Het ligt helemaal in handen van de studenten, ze hebben hun eigen projectteam, hun eigen concept, slechts door wat docenten, artistiek leiders en diensten ondersteund. Overal in dit gebouw hebben wij bepaalde functies vastgelegd, maar uiteindelijk reikt de verbeelding veel verder en zit iedereen ook stiekem te hunkeren naar de alternatieven. Ik hoop dat het een bruisende herontdekking wordt van wat de Theaterschool en wat theater kan zijn.’
door: Hester van Hasselt
